مهم‌ترین عاملی که در تبلیغات تولیدکنندگان و بازار گرمی فروشندگان دوربین‌های دیجیتال به آن اشاره می‌شود،‌ عددی است که همراه با واحد مگاپیکسل نشان داده می‌شود. آنچه از آن با عنوان مگاپیکسل یاد می‌شود، در واقع تعداد پیکسل‌های موجود در هر عکس است.
بسیاری از مشتریان تصور می‌کنند هر چه مگاپیکسل دوربینی بیشتر باشد، آن دوربین بهتر است؛ اما لزوماً این طور نیست. دوربینی که مگاپیکسل بالایی داشته باشد، اما کند و لاک پشتی عمل کند، تبدیل به وسیله‌ای اعصاب خرد کن می‌شود. با چنین دوربینی شما صحنه‌های زیادی را از دست می‌دهید و عکس‌هایی که می‌گیرید، اغلب چند ثانیه بعد از لحظه مورد نظر را نشان می‌دهند. 
مهم‌ترین نکته هنگام خرید دوربین دیجیتال نه به دوربین که به خود شما بر می‌گردد!

اگر عکس‌ها را فقط برای ذخیره کردن روی کامپیوتر و سی‌دی و دی‌وی‌دی می‌گیرید و از آنها در اینترنت استفاده می‌کنید، یک دوربین سه مگاپیکسلی هم کار شما را راه می‌اندازد. اما اگر قصد چاپ عکس‌ها‌یتان را دارید، موضوع فرق می‌کند و بستگی مستقیم به اندازه‌ای دارد که می‌خواهید عکس‌ها را در آن اندازه چاپ کنید. 
یک قابلیت دیگر عکس‌هایی که با دوربین‌های با مگاپیکسل بالاتر گرفته می‌شود، امکان انتخاب بخشی از تصویر یا Crop کردن آن است، این طوری می‌توانید تنها بخش یا بخش‌های مورد نظرتان را از یک عکس انتخاب و آن را چاپ کنید. به طور کلی، عکس‌های دارای وضوح تصویر (رزولوشن) دو مگاپیکسل را می‌توان تا اندازه 18*13 سانتیمتر، عکس‌های سه مگاپیکسلی را تا اندازه 25*20 سانتیمتر و عکس‌های 4 مگاپیکسلی را تا اندازه 40*30 سانتیمتر بدون افت کیفیت چاپ کرد. 

البته کیفیت عکس‌های یک دوربین، تنها به مگاپیکسل آن بستگی ندارد و رابطه مستقیمی با نوع و کیفیت سنسور حساس به نور دوربین (ccd) و لنز آن دارد. تولیدکنندگان معروف دوربین‌های دیجیتال، به ویژه آنهایی که از دیرباز در کار تولید دوربین‌های آنالوگ بوده‌اند، از حس‌گرها و لنزهای با کیفیت‌تر و البته گران‌تری بر روی دوربین‌هایشان استفاده می‌کنند و همین مساله موجب می‌شود گاهی کیفیت عکس‌های یک دوربین دیجیتال با مگاپیکسل پایین‌تر، بالاتر از عکس‌های دوربین دیگری باشد که مگاپیکسل بالاتری هم دارد.

به هیچ وجه گول اعدادی را که با آب و تاب فراوان در مورد زوم دیجیتال دوربین به شما می‌گویند، نخورید و هنگام خرید تنها به زوم اپتیکال آن توجه کنید. 
دوربین‌های ارزان قیمت، معمولاً امکان زوم اپتیکال ندارند. زوم اپتیکال همان بزرگ‌نمایی لنز و همراه با جلو و عقب رفتن لنز است که موجب تغییر فاصله کانونی لنز می‌شود. اما زوم دیجیتال در فاصله کانونی لنز تغییری ایجاد نمی‌کند و با هر بار زوم، بخش کوچک‌تری از سنسور دوربین برای بزرگ‌نمایی عکس انتخاب می‌شود. درست مثل این است که با استفاده از ابزار "زوم" برنامه‌های گرافیکی، روی یک عکس در کامپیوتر زوم کنیم. به همین دلیل است که عکس‌هایی که با زوم بالای دوربین‌های دیجیتال گرفته می‌شود، کیفیت مناسبی ندارد و به خصوص چاپ آنها هم چنگی به دل نمی‌زند. 

یک دوربین دیجیتال اتوماتیک معمولی با لنزی حدود 20-8 میلی‌متر معادل 35-120 میلی‌متر در دوربین‌های 35 میلی‌متری و زوم اپتیکال 3x یا سه برابر برای کاربران معمولی،‌انتخاب مناسبی است.

وزن و اندازه دوربین‌ دیجیتال یکی از مواردی است که سازندگان دوربین‌ها در مورد آن با هم رقابت می‌کنند. دوربین سنگین و جاگیر نسبت به دوربینی که در جیب جا می‌شود، تعداد روزهای بیشتری را در طاقچه و کمد اتاق می‌گذارند.

گاهی اوقات در فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال، اختلال به وجود می‌آید، مثلاً مواقعی که خطوط عمودی یا افقی منظم و موازی زیادی در تصویر وجود داشته باشد در این مواقع استفاده از فوکوس دستی به کمک کاربران می‌آید. فوکوس دستی از آن دسته امکاناتی است که برخی کاربران ممکن است هرگز از آن استفاده نکنند.

دوربین‌های دیجیتال معمولی همراه با 8 مگابایت حافظه داخلی یا کارتی به همین ظرفیت به فروش می‌رسند که چنین حافظه‌ای تنها گنجایش ذخیره حدود 10 عکس را دارد.
بیشتر دوربین‌های دیجیتال از یکی از سه نوع حافظه CF (Compact Flash)، SM (Smart Media) یا MS (Memory Stick) استفاده می‌کنند که فرق چندانی با هم ندارند. اگر دوربین انتخابی شما از کارت‌های حافظه CF هم پشتیبانی کند، تنوع و ارزانی این کارت‌ها هم به مزایای دوربین شما اضافه می‌شود.

دوربین دیجیتال یکی از پر مصرف‌ترین دستگاه‌های الکترونیکی است که با باتری تغذیه می‌شود. باتری‌های مورد استفاده در دوربین‌ها، انواع مختلفی از قبیل NICD, NIMH و Lilon یا باتری‌های قلمی و نیم قلمی معمولی است. 
بعضی از دوربین‌ها تنها از باتری‌ها و شارژرهای اختصاصی خودشان استفاده می‌کنند که گران قیمت و کمیاب و بعضاً نایاب هستند. بهتر است دوربینی را انتخاب کنید که از باتری‌های قلمی قابل شارژ معمولی هم پشتیبانی کند. اگر باتری و شارژر دوربین انتخابی شما اختصاصی خودش است، تحقیق کنید که آیا نمایندگی‌ها و دفاتر خدمات پس از فروش این دوربین، باتری آن را به طور مجزا می‌فروشد یا نه.

بعضی از دوربین‌ها می‌توانند فیلم هم بگیرند، اما کیفیت فیلم آنها و همچنین مدت زمان فیلمی که بر روی کارت حافظه ذخیره می‌شود ممکن است خیلی مورد استفاده شما نباشد. اگر دوربین فیلم‌برداری خانگی دارید، این قابلیت دوربین‌های دیجیتال زیاد به دردتان نخواهد خورد. 
منوها و تنظیمات
محل قرار گرفتن کلیدها و طراحی منوی تنظیم دوربین موضوع مهمی است. آیا تنظیم رزولوشن، زوم، فلاش، دیافراگم و مشاهده و مرور عکس‌های گرفته شده در دوربین انتخابی شما به راحتی و سریع انجام می‌شود؟

به طور ساده، وایت بالانس یا "تراز سفیدی" مشخص می‌کند که در یک تصویر، چه چیز سفید و با توجه به آن، چه چیزی سیاه کامل است. با توجه به مشخص شدن این دو رنگ آن گاه رنگ‌های طیف میان این دو رنگ مشخص می‌شود. به همین دلیل است که مثلاً عکس‌هایی که داخل یک اتاق و با نور معمولی یک لامپ تنگستن یا مهتابی گرفته اید، ممکن است زرد یا آبی به نظر بیاید. 
دوربین‌ها حالت‌های مختلف وایت بالانس در محیط‌های نوری مختلف را از هوای آفتابی و ابری تا زیر نور لامپ مهتابی، فلاش و تنگستن گرفته به طور پیش گزیده در خود ذخیره دارند. اما آنهایی که امکان تنظیم وایت بالانس دستی یا Custom را هم عرضه می‌کنند، کامل‌تر و بهترند.

حالا دیگر تمام دوربین‌های دیجیتال دارای صفحات LCD هستند که برای نمایش هم زمان تصویر یا مرور عکس‌های گرفته شده به کار می‌رود. برخی از آنها زیر نور شدید آفتاب یا لامپ کارایی چندانی ندارد و برخی هم هنگام نمایش تصویر، از بغل دچار اعوجاج می‌شوند. 
LCDهایی که می‌توان آنها را با زاویه چرخاند، به گرفتن عکس‌های خلاقانه از زوایای مختلف کمک می‌کند. منظره‌یاب اپتیکی (Optical Viewfinder) هم، هرچند که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما مواقعی که باتری دوربین در حال ته کشیدن است، استفاده از آن و خاموش کردن LCD می‌تواند کارساز باشد.

مدهای آماده، نظیر پرتره، ورزشی، منظره، شب و ماکرو، به عکاسان مبتدی امکان گرفتن عکس‌های بهتر با تنظیمات مناسب‌تر می‌دهد. در این حالت‌ها، دوربین به طور خودکار برای عکس‌برداری در شرایط انتخاب شده، آماده می‌شود. 
مدهای اولویت شاتر و دیافراگم و جبران نوری از جمله کاربردی‌ترین مدهای آماده دوربین‌هاست.

در دوربین‌های آنالوگ، تغییر ISO یا حساسیت فیلم به نور، تنها با تعویض فیلم مقدور بود. اما در دوربین‌های دیجیتال به راحتی با تغییر ISO می‌توان حساسیت به نور را کم و زیاد کرد. این قابلیت به ویژه هنگام عکاسی بدون فلاش در محیط‌های کم نور کارایی دارد. 
همانند فیلم ها که با حساسیت‌های مختلف نوری عرضه می‌شود، در بسیاری از دوربین‌های دیجیتال هم شما می‌توانید ISO مجازی آنها را برای افزایش حساسیت دوربین جهت عکاسی در نور کم تنظیم کنند. داشتن ISO قابل تنظیم برای شرایطی که فلاش مناسب یا کارآمد نیست، ضروری است.

اگر فلاش کوچک و داخلی دوربین نیاز شما را برطرف می‌کند و برنامه‌ای برای استفاده از فلاش‌های خارجی بر روی دوربین‌تان ندارید، می‌توانید از امکان و قابلیت نصب فلاش خارجی روی دوربین‌تان صرف نظر کنید.

بعضی از دوربین‌های دیجیتال زمان نسبتاً زیادی را تا آماده شدن برای گرفتن عکس بعدی تلف می‌کنند. این مشکل را تنها با امتحان دوربین مورد نظرتان می‌توانید امتحان کنید؛ البته اگر به اندازه کافی خوش شانس باشید و به فروشنده‌ای برخورد کنید که اجازه دهد به دوربین داخل ویترین مغازه‌اش دست بزنید.